درباره بخش
بخش مطالعات اجتماعی و توسعه پایدار از شهریورماه سال 93 در پژوهشکده معماری و شهرسازی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی تشکیل شده است. بخش مطالعات اجتماعی و توسعه پایدار، در جهت اتخاذ رویکردی تخصصی بر حوزه مطالعات اجتماعی شهر، معماری، مسکن و حمل و نقل متمرکز است. در این بخش، از بعد نظری و بنیادی تلاش می‌شود امر اجتماعی در حوزه مسکن، معماری، و حمل و نقل مورد پژوهش قرارگیرد. در بعد کاربردی نیز این حوزه از دانش، بر مطالعه مسائل اجتماعی مترتب بر مداخلات خارجی در شهر، معماری و حمل‌ونقل تمرکز دارد. بخش مطالعات اجتماعی و توسعه پایدار عهده‌دار آن دسته از مطالعات و پژوهش‌هایی است که راهبردهایی را به منظور به حداقل رساندن پیامدهای اجتماعی فعالیت‌های عمرانی درون و برون شهری تدوین می‌کند. براین اساس بخش مذکور، چشم‌انداز اجتماعی فعالیت‌های وزارت راه و شهرسازی را ترسیم می‌نماید. این بخش از مجموعه پژوهشگران و اعضای هیات علمی تشکیل‌شده که در حوزه‌های مختلف مطالعات اجتماعی شهر، معماری و حمل و نقل در پژوهشکده و یا برخی موسسات آموزش عالی و پژوهشی دیگر به تحقیق و تدریس مشغولند.
اهداف
اهداف بلند مدت
- تدوین دستورالعمل اجرایی ارزیابی اجتماعی طرحها، برنامه ها و سیاست های وزارت راه و شهرسازی در مرحله فاز صفر؛
(قبل از شروع)
- کارگروه های مختلف فرهنگی و اجتماعی در حوزه وظایف وازرت از جمله در کمیسیون ایمنی راه‌ها؛
- تقویت نگرش اجتماعی و انسانی دانشجویان مهندسی (مدیران و کارشناسان آینده) با تدارک مباحث درسی رویکردهای جدید جهانی توسعه اجتماعی و پایدار، و نقش عوامل انسانی و اجتماعی در توسعه؛
- ارتقای فرهنگ ترافیک و آگاهی‌های عمومی و تخصصی مرتبط از طریق راه انداختن گفتگوهای اجتماعی و فرهنگی و توسعه آن در جامعه با همکاری نهادهای مدنی، انجمن‌های علمی و رسانه‌ها؛
- بازنمایی شهر و زندگی شهری با بهره‌گیری از اصحاب فرهنگ و هنر در راستای تغییر تصور عمومی از راه، راننده، وسیله نقلیه، شهر، مسکن و سایر عوامل اجتماعی بحران‌‌زا و مشکل‌آفرین؛
- سیاست پژوهی و کمک به تدوین سیاست های اجتماعی در وزارت راه و شهرسازی؛
- پیش بینی و ارزیابی تأثیرات اجتماعی طرحها و برنامه‌های وزارتخانه در خصوص مسکن و شهرسازی؛
- بررسی تحولات آتی جمعیت و تغییرات نیاز به مسکن در شهر؛
- بررسی و برنامه‌ریزی برای دستیابی به جلب مشارکت جامعه در قالب سیاست‌های وزارت راه و شهرسازی؛
- برنامه ریزی به منظور ایجاد ارتباط با سایر مراکز پژوهشی، نهادهای اجرایی، دانشگاه ها و سایر معاونت-ها و سازمان ها و ادارات کل راه و شهرسازی وابسته به وزارت راه و شهرسازی با هدف انجام پژوهش‌های مشترک؛
- تولید ادبیات اجتماعی در حوزه شهر و مسکن ( تدوین، تألیف و ترجمه) در راستای ارتقای دانش و تجارب حرفه ای در زمینه های مرتبط با فعالیت‌های بخش؛
- بررسی و مطالعه در زمینه تجربیات سایر کشورهای جهان در رابطه با مسائل اجتماعی مرتبط با حوزه شهر و مسکن و آموزش و ترویج شیوه های برگزیده؛
- بررسی و ارائه پیشنهادهای اجتماعی لازم در زمینه راهبردها، سیاستها، برنامه‌های بلندمدت و میان مدت به وزارت راه و شهرسازی؛
- تدوین برنامه همکاری با مراکز آموزش عالی از طریق انعقاد تفاهم‌نامه و حمایت از تحقیقات و پایان نامه های دانشجویی؛
- تهیه و تشکیل بانک های اطلاعاتی مرتبط؛ از جمله بانک محققان، پژوهش ها, اولویت ها، ... ؛
- پیگیری نهاده‌ها و امور مرتبط در راستای تأمین حقوق شهروندان در تدوین نظامات قانونی و اجرای برنامه‌های توسعه در وزارت راه مسکن و شهرسازی؛
- توسعه مشارکت مدنی در ارتقای ایمنی حمل و نقل؛
- تقویت نظارت اجتماعی ایمنی حمل و نقل؛
- طراحی و پیاده‌سازی پایگاه داده‌های اجتماعی ایمنی؛
- تقویت ملاحظات اجتماعی مرتبط در حوزه‌های مدیریتی، سازمانی و قانونی در امر کاهش سوانح رانندگی؛
- برجسته‌سازی رابطه انسان و محیط‌زیست با راه و وسیله نقلیه در تصور عمومی، در طراحی کالبدی جاده و خودرو ؛
- کاربست پارامترهای اجماعی موثر در فرایندهای آموزش و اطلاع‌رسانی؛
- تهیه برنامه و سند جامع ایمنی راه‌های ویژه مدارس کشور با همکاری سایر دستگاه‌ها؛
- ایجاد و تقویت بینش اجتماعی در حوزه مسائل در مجموعه وزارت راه و شهر سازی و ارائه استراتژی زیست محیطی وزارتخانه متبوع ؛
- ایجاد و تقویت بینش اجتماعی و زیست محیطی در مجموعه در مجموعه وزارت راه و شهر سازی و ارائه استراتژی زیست محیطی وزارتخانه متبوع؛
- شناسایی چالش‌های زیست محیطی بخش حمل و نقل (در چهار مد جاده ای- ریلی –هوایی و دریایی و در فازهای طراحی، احداث و بهره برداری) و بخش مسکن و شهرسازی جهت مطالعه و پژوهش؛
- انجام یا مدیریت قرارداد های پژوهشی زیست محیطی منعقد شده با مجموعه وزارت متبوع یا سایر متقاضیان دولتی و غیر دولتی؛
- تجاری سازی و کمک به اجرایی نمودن دست آوردهای پژوهشی؛
- همکاری تحقیقاتی با موسسات پژوهشی، مراکز آموزش عالی ، نهادهای دولتی و غیر دولتی؛
- شناسایی و تعیین جایگاه حمل و نقل در توسعه پایدار کشور و ارائه راهکارهای بهینه سازی آن؛
- انجام پروژه‌های مرتبط با عوامل مختلف اجتماعی و فرهنگی در حوزه رانندگی و رانندگان، قوانین و مقررات مورد عمل در حوزه حمل و نقل – ساختار نظارتی در حوزه حمل و نقل.
اهداف کوتاه مدت
- تدوین مسئولیت اجتماعی برای کلیه بخشهای وزارت راه و شهرسازی با هدف تأمین حقوق شهروندان در تدوین نظامات قانونی و اجرای برنامه‌های توسعه در وزارت راه مسکن و شهرسازی؛
- شناسایی مخاطرات اجتماعی پروژه های خاتمه یافته و ارائه راهکار جهت کاهش پیامدها؛
- بررسی تحولات آتی جمعیت و تغییرات نیاز به مسکن در شهر؛
- برگزاری هم‌اندیشی و نشست‌های علمی با انجمن‌های علمی؛
- تعامل با معاونت‌های مختلف وزارتخانه در زمینه ارائه راهکارهای مناسب جهت کاهش معضلات اجتماعی پیرامون وظایف وزارت راه و شهرسازی؛
- برنامه ریزی به منظور ایجاد ارتباط با سایر مراکز پژوهشی، نهادهای اجرایی، دانشگاه ها و سایر معاونت-ها و سازمان ها و ادارات کل راه و شهرسازی وابسته به وزارت راه و شهرسازی با هدف انجام پژوهش‌های مشترک؛
- همکاری با سایر بخش‌ها در برگزاری دوره‌های آموزشی، جشنواره‌ها، نمایشگاه‌ها و همایش‌های مرتبط و انجام پروژه‌های مشترک و مرتبط؛
- شرکت در جلسات و کارگروه‌ها و کمیسیون‌های مجلس، مجمع تشخیص مصلحت نظام، قوه قضائیه و سایر نهادهای مرتبط با وزارت راه و شهرسازی؛
- ایجاد و بروز رسانی پایگاه اطلاعاتی آموزش و فرهنگ‌سازی در حوزه ایمنی حمل و نقل؛
- راه اندازی و انتشار مجله تخصصی؛
- بسترسازی جهت ارتقای فرهنگ ایمنی دانش‌آموزان، فرهنگیان و والدین؛
- انجام پروژه‌های مرتبط با عوامل مختلف اجتماعی و فرهنگی در حوزه رانندگی و رانندگان، قوانین و مقررات مورد عمل در حوزه حمل‌ونقل – ساختار نظارتی در حوزه حمل و نقل؛
- انجام پژوهش در موضوعات اجتماعی و زیست محیطی حمل و نقل درخصوص مدیریت زیست محیطی، مهندسی محیط‌زیست، قوانین بین‌المللی، محیط‌زیست و ارائه راهکار و مسکن و شهرسازی مشتمل بر:
انجام پژوهش درخصوص اثرات اجتماعی طرح‌های توسعه حمل و نقل بر شاخص اجتماعی و الگوهای فرهنگی.
وظایف
- تحقیق و پژوهش در زمینه تجارب سایر کشورها در ابعاد اجتماعی مسکن، شهر و حمل و نقل با هدف توسعه و بهبود برنامه‌های اجتماعی در مجموعه فعالیت‌های وزارت راه و شهرسازی؛
- تدوین مسئولیت اجتماعی برای کلیه بخشهای وزارت راه و شهرسازی با هدف تامین حقوق شهروندان در تدوین نظامات قانونی و اجرای برنامه‌های توسعه در وزارت راه، مسکن و شهرسازی و برگزاری جلسات مرتبط مسئولیت اجتماعی؛
- تحقیق و بررسی و ارائه پیشنهادهای اجتماعی لازم در زمینه راهبردها، سیاستها و برنامه‌های بلندمدت و میان‌مدت به وزارت راه و شهرسازی؛
- راه‌اندازی کارگروه‌های مختلف فرهنگی و اجتماعی در حوزه وظایف وزارت راه و شهرسازی در کمیسیون ایمنی راه‌ها از جمله کارگروه آموزش ترافیک، کارگروه اجتماعی و مشارکت و کارگروه اطلاع‌رسانی؛
- ایجاد و به روزرسانی پایگاه اطلاعاتی، آموزش و فرهنگ‌سازی در حوزه ایمنی و حمل و نقل؛
- تعریف امر اجتماعی در حوزه وزارت راه، مسکن و شهرسازی؛
- ارزیابی اجتماعی طرحها و برنامه‌های وزارت راه و شهرسازی در حوزه مسکن، شهر و حمل و نقل با هدف بهبود برنامه‌های اجتماعی جامع توسعه وزارت راه و شهرسازی؛
- تدارک استانداردهایی برای اقدام عملی در فعالیت‌های وزارت متبوع از جمله تدارک پیوست اجتماعی طرح‌های راه، مسکن و شهرسازی؛
- ترویج اندیشه‌های اجتماعی مرتبط با حوزه عمل وزارت در میان مدیران، کارشناسان و کارکنان، از طریق استفاده از فضای مجازی و نشریه؛
- ارتقای آگاهی‌های زیست‌محیطی در حوزه عمل وزارت متبوع به منظور رعایت ملاحظات زیست‌محیطی و اجتماعی در طراحیف احداث و بهره‌برداری طرحها؛
- همکاری با سایر بخش‌ها در انجام پروژه‌های مشترک و مرتبط و همچنین برگزاری مسابقات، جشنواره‌ها،نمایشگاه‌ها، همایش‌ها، کارگاه‌های تخصصی و دوره‌های آموزشی مرتبط.
فعالیت‌های پژوهشی
محورهای تحقیقاتی و فعالیت‌ها
- ارزیابی و ارتقا کیفیت اجتماعی و زیست‌محیطی مسکن و اجتماعات شهری
- مستندسازی و ارزیابی اجتماعی اسناد بالادستی، طرحها و پروژه های توسعه شهری
- ارزیابی محتوای اثربخشی مطالعات شهری و منطقه ای در پیوند با طرح های توسعه شهری
- سیاستها، ابعاد، معیارها و ویژگی های اجتماعی مسکن و شهرسازی
- عوامل تکوین مجموعه های شهری در ایران و پیامدهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی آن
- معیارهای اجتماعی برای بلندمرتبه سازی
- ابعاد و پیامدهای اجتماعی اجاره نشینی
- بررسی ذهنیت نسبت به خانه، مسکن و شهر و تحولات آن
- تحلیل محتوی اسناد بالادستی مرتبط با بخش مسکن با رویکرد جامعه شناختی
- انجام تحقیقات ریسک پژوهی
- آموزش و ارتقاء فرهنگ رانندگی
- بررسی چالش‌های اجتماعی و فرهنگی در حوزه قوانین و مقررات مورد عمل در حوزه حمل و نقل
- بررسی اجتماعی ساختار نظارتی در حوزه حمل و نقل
- راهکار فعال سازی اجتماعی جامعه مدنی در حوزه حمل و نقل
- تحلیل آماری داده‌های اطلاعاتی مربوط به تصادفات
- شاخص های اجتماعی توسعه پایدار زیست محیطی در حوزه حمل و نقل
- شناسایی پتانسیل‌های مکانیزم توسعه پاک CDM در بخش حمل و نقل جاده ای برون شهری.
- تدوین برنامه راهبردی زیست محیطی توسعه زیر ساختها در شرکت ساخت و توسعه زیر بناهای حمل و نقل
- ارایه استراتژی‌های پیشنهادی جهت استقرارHSE در راه آهن جمهوری اسلامی ایران.
پروژه‌ها
جهت مشاهده اطلاعات کامل پروژه‌های مربوطه اینجا را کلیک نمایید.
انتشارات
مقالات
جهت مشاهده اطلاعات کامل مقالات مربوطه اینجا را کلیک نمایید.
دوره‌ها، سمینارها و سخنرانی‌های علمی
جهت مشاهده اطلاعات کامل دوره‌های مربوطه اینجا را کلیک نمایید.
مدیریت زیرپورتال آموزشی - ترویجی دانش‌آموز
جهت مشاهده زیرپورتال آموزشی - ترویجی دانش‌آموز اینجا را کلیک نمایید.